Hollanda’da ‘akıllı şehirler’ yaratmak amacıyla kişilerin mahremiyet hakkı ihlal edilerek yürürlülüğe sokulan uygulamalar sonucu elde edilen verilerin çoğunluğu, özel şirketler tarafından toplanıp saklanıyor.  ‘Kamu alanında mahremiyet’ alanında araştırmalar yapan Maša Galic, birçok ziyaretçinin ‘canlı bir laboratuvara’ girdiğinden habersiz olduğunu belirtirken, uygulamadaki projeyi yürüten isimlerden Van de Crommert ise şu görüşü savunuyor: “‘Sıkça şu yorumu alıyoruz: ‘Büyük birader sizi izliyor’, ancak ben şöyle demeyi tercih ediyorum: ‘Büyük birader size yardım ediyor.'”

Welayet News - Hollanda’da ‘akıllı şehir’ olarak gösterilen kentlerde, teknoloji sayesinde trafiğin, ses kirliliğinin ve suçun önüne geçildiği belirtiliyor.

Ancak mahremiyet hakkı ihlal edilerek yürürlülüğe sokulan bu uygulamaların içeriğinden birçok kişi habersiz.

Eindhoven’daki uygulamalar

‘Akıllı’ şehir teknolojisinin uygulamada olduğu yerlerden biri Eindhoven ve kentin gece hayatıyla öne çıkan Stratumseind Sokağı.

The Guardian’ın haberine göre Stratumseind, bölgede sık sık görülen kavgaların önüne geçilmesi hedeflenerek, ülkenin “en akıllı” sokaklarından birine dönüştürüldü. Sokak lambalarına ‘saldırgan tutumu’ saptayarak, polise bildirimde bulunan mikrofonların yanı sıra wifi takip cihazları ve kameralar yerleştirildi.

İlkbahardan itibaren uygulamaya sokulacak sıradaki adımın ise ‘insanları sakinleştirmek’ için portakal kokusu yaymak olduğu açıklandı.

Uygulamanın amacı sorulduğunda ise “Stratumseind’ı daha güvenli bir yer yapmak” yanıtı verildi.

Ancak bütün bu uygulamalar sırasında elde edilen veriler toplandı ve saklandı.

‘Büyük birader size yardım ediyor’

Tilburg Hukuk, Teknoloji ve Toplum Enstitüsü’nde ’kamu alanında mahremiyet’ alanında araştırmalar yapan Maša Galic’e göre “Birçok ziyaretçi, canlı bir laboratuvara girdiğinden habersiz.”

Öte yandan verilerin toplandığı önceden haber verilmiyor, verilerin ne yönde, nasıl kullandığına ilişkin bilgilendirme yapılmıyor. Bunun yanı sıra toplanan bazı kişisel bilgilerin Mobidot gibi özel şirketlere ait olduğu ifade ediliyor.

Stratumseind’da projeyi yürüten isimlerden Peter van de Crommert, verilerin toplanmasını, “veriler kalabalıklarla ilgili, bireylerle değil” sözleriyle savunuyor.

Van de Crommert son olarak “Sıkça şu yorumu alıyoruz: ‘Büyük birader sizi izliyor’, ancak ben şöyle demeyi tercih ediyorum: ‘Büyük birader size yardım ediyor’” diyor.

Özel şirketlerin denetiminde

Benzer uygulamaların görüldüğü bir diğer kent ise Utrecht.

Birçok kişisel girişim ve projelerin bulunduğu, kameralar ve sensörlere ilişkin merkezi bir gözetimin olmadığı Utrecht’te, dört yıl önce kentin 80 milyon euro yatırımı ile başlatılan 80 projesi bulunuyor.

Ancak belediyeye 22 “akıllı proje” için soru yöneltildiğinde, sorulardan 17’sine cevap alınamıyor. Haberde bunun sebebi olarak o soruların cevaplarının özel şirketlerde olması gösteriliyor.

Hükümetler için veri platformları oluşturan Civity Direktörü Arjen Hof, kamunun, birçok uygulama için özel şirketleri kullandığını belirterek, toplanan birçok verinin sahibiyle herhangi bir anlaşma imzalanmadığının altını çiziyor.

Gazetekarınca