Burada birçok uzmanın, analistin hatta siyasi yetkilinin dikkatini çekmiş olan soru şu: Amerika’nın Suriye’den çıkmasının arka planı nedir? Gözlemcilerin çoğu Amerikalıların uzun süreliğine Suriye’de kalmanın peşinde olduklarını düşünüyorken neden ani bir şekilde askeri güçlerini Suriye’den çekeceklerini açıkladılar?

Welayet News - Geçen 8 yıl içinde bölgedeki güç rekabetlerini, siyasi ve güvenlik dinamiklerini doğrudan etkilemiş olan meselelerden biri, Suriye krizi ve bu krizden kaynaklı siyasi kutuplaşmalar olmuştur.

Bu doğrultuda, geçtiğimiz gün İran, Rusya ve Türkiye’nin BM temsilcisi eşliğinde Suriye anayasası komitesinin kurulması konusunda anlaşmaya varması sonrasında Amerika Birleşik Devletleri de süpriz bir hamle yaparak Suriye’den çekileceğini açıkladı. Bu açıklama, Suriye ve Ortadoğu’yu takip den çoğu gözlemci ve uzmanın nispeten şaşırmasına neden oldu.

Wall Street Journal gazetesi Amerikan yönetimindeki iki yetkiliye dayandırdığı bir haberde, bu ülkenin askeri  güçlerini Kuzey Suriye’den çekmeye hazırlandığını açıkladı. İlgili yetkililer konuyla ilgili açıklamada, Washington’ın Kuzey Suriye’deki müttefiklerini, bu bölgelerde konuşlandırdığı askeri güçlerini derhal geri çekeceği hususunda bilgilendirdiğini belirttiler.

Hemen ardından Donald Trump da Amerikan medyasına yansıyan bu ülke güçlerinin Suriye’den çıkacağına dair haberi doğruladı ve attığı bir tweette, “Suriye’de DAEŞ’i bitirdik, orada bulunmamızın tek nedeni de buydu” dedi.

Amerika geri çekilir mi?

Geçen kaç ay içinde Amerikalılar tarafından alınmış olan bir takım pozisyonlar, bu ülke güçlerinin Suriye’den çekilmesini pek inandırıcı kılmıyor. Öyle ki, 40 bine aşkın yerli bir gücü eğitmekte olduklarını ve ağır teçhizatlarla da donattıklarını açıklamışlardı. Öte yandan, Beyaz Saray daha kaç gün öncesine kadar, İran güçleri Suriye’de kaldıkları sürece Amerika’nın da askeri güçlerini orada bulunduracağını defalarca dillendirmişti. Bu nedenle, Amerikalıların tutumlarındaki bu çelişkiler büyük ölçüde şüpheli, muğlak ve hatta tehlikeli olabilir!

Şimdi Amerika askeri güçlerinin Suriye’den çıkacağını varsayacak olursak, sıra sonraki soruları sormamıza gelir. Amerika güçlerinin Suriye’den çekilme açıklamasının arka planı nedir? Suriye’den çekilme İran’la savaş için mi?

Neden önemlidir?

Yanıtlanması gereken ilk soru, ‘Amerika güçlerinin Suriye’den çekilme açıklaması neden önemli bir gelişmedir’ sorusudur ve yanıtını da Suriye’deki yeni siyasi dinamiklerde, krizin askeri eksenden çıkıp çıkarlar ve siyasi anlaşma eksenine geçtiği yerde aranmalıdır.

Aslında, Suriye anayasa komitesinin kurulmasının ciddi hale gelmesi ve İran, Rusya, Türkiye ve BM temsilcisi arasında oluşan anlaşmaya rağmen, hala Suriye krizinin çözülmesinin önünde önemli bir engel vardı ve o da ABD’nin çıkardığı pürüzler ve Suriye’de askeri güçlerinin varlığıydı. Amerika’nın Suriye’den geri çekilmesiyle birlikte –Rusya’nın da işaret ettiği gibi –siyasi çözüme varılması için bir perspektif oluşacaktır. Diğer yandan başka önemli gelişmeleri de beraberinde getirebileceği için önemli bir gelişmedir.

Çekilmenin arka planı nedir?

Burada birçok uzmanın, analistin hatta siyasi yetkilinin dikkatini çekmiş olan soru şu: Amerika’nın Suriye’den çıkmasının perde arkası nedir? Gözlemcilerin çoğu Amerikalıların uzun süreliğine Suriye’de kalmanın peşinde olduklarını düşünüyorken neden ani bir şekilde askeri güçlerini Suriye’den çekeceklerini açıkladılar?

Bu bağlamda akla gelebilen ihtimaller:

1. Amerika’nın Suriye’den çekilmesi, Trump’ın ulusal güvenlik danışmanı John Bolton ile Mike Pompeo’nun askeri ve güvenlik açısından İran’a yoğunlaşma yönüdeki planlarının bir parçasıdır. Bu senaryoya göre, Washington muhtemelen askeri güçlerini Suriye ve benzeri yerlerden Fars körfezine kaydıracak ve sonraki aşamada İran’a karşı askeri bir girişim peşinde olmaları mümkündür. Bu ihtimal ne kadar geçerlidir, bu hususta da birkaç göstergenin dikkate alınması gerekiyor.

Birincisi şu; Avrupalıların taahhütlerini gerçekleştirmesi veya gerçekleştiremeyişleri dikkate alınacak olursa Amerikalılar İran’ın nükleer anlaşmadan çekilme ihtimalini pek akla uzak görmüyorlar. İran’ın anlaşmadan çekilmesi, nükleer faaliyetlerin yeniden başlaması dışında bir anlamı olmaz. İşte burada Amerikalılar İran’ın nükleer tesislerine karşı, sınırsız bir savaşa da zemin hazırlayabilicek önleyici bir girişim başlatma peşinde olabilirler. İkinci gösterge olarak, başta Rıza Pehlevi (Şah’ın oğlu) olmak üzere ülke dışındaki muhaliflere Amerikalı yetkililerin en son sağladığı yardımlara değinmek gerek. Aslında Washington “rejimi değiştirme” politikasını ciddi şekilde izleme ve alternatiflerini sunmanın çabası içinde. Üçüncü belirtiyi de Amerika’nın yeniden askeri yoğunlaşması ve bu ülkenin savaş gemilerinin Fars körfezine gelmesinde görülmelidir.

2. İkinci ihtimale göre, Amerika’nın Suriye’den çekilmesi Rusya ve Türkiye ile yapılan ortak bir anlaşmanın sonucudur. Washington için kesinlikle getirileri de olacak olan bir anlaşmadır bu. İran’ı Suriye’nın dışına itmek için Rusya ile anlaşma, bu ihtimalin kapsamına girebilir.

3. Amerika güçlerinin Suriye’den çıkışı Kaşıkçı cinayetinin diyet parasıdır. Bu varsayıma göre, aslında Amerika’nın Suriye’den çekilişi ve Kürtlerin bu ülke tarafından yalnız bırakılması, Suudi Arabistan’a, hatta Kushner de dahil Trump’ın bazı yakınlarına yönelik baskıların durdurulması karşılığında Washington’ın Ankara’ya verdiği bir imtiyazdır. Bu ihtimale göre, Türkiye’nin Kuzey Suriye Kürtlerine karşı saldırıları her an başlayabilir!

4. Amerikalıların Suriye’deki İran güçlerini ve Lübnan’da Hizbullah güçlerini (İsrail tarafından) hedef almak için perde arkasında bir planı olabilir. Bu yüzden Amerika güçlerini Suriye’den çekerek İran veya Hizbullah’ın misilleme saldırılarında bu güçlere erişmeşlerini önlemeyi amaçlıyor.

5. Amerika’nın tamamen Suriye’den çıkması söz konusu değil, sadece bazı güçlerini çekerek bir taraftan Ankara’yla anlaşarak Türkiye’nin Kuzey Suriye’de Kürtlere karşı askeri aktivitesi için zemin hazırlarken diğer taraftan bu geri çekilme üzerinden Beşşar Esad ile bir irtibatın kapısını açmayı hedeflemektedir!

6. Amerika Suriye’den güçlerini çekeceğini açıklayarak, Türkiye’nin Kuzey Suriye’de daha aktif olması için önünü açacak. Türkiye’nin Kuzey Suriye’de aktivete ve teşebbüslerinin artacak olması Türkiye, İran ve Rusya arasında bir çatlakla sonuçlanabilir. Aslında, Türkiye’nin Suriye’de saha operasyonlarının artması uzak bir ihtimal olmayacaktır ve bir kez daha Ankara, Moskova ve Tahran arasında bir takım gerilimler meydana getirecektir. Yaşanacak bu girilimler, anayasa komitesini kurma ve  Astane sürecini sekteye uğratabilir.

NamehNews.ir

Çev: Mehmet Gönül

Welayet News