Ünlü Arap analist ve yazar Abdulbari Atvan, Suudi Arabistan veliahdi Bin Selman’ın sürpriz Kuveyt ziyaretini köşe yazısına taşıdı. Atvan, konuya ilişkin yazdığı makalede şu değerlendirmelerde bulunuyor:

Welayet News - Suudi Arabistan veliahdi Muhammed bin Selman bugün (Cumartesi) Kuveyt’e iki gün sürmesi planan bir ziyaret için bu ülkeye gidecek. Veliaht olduğundan beri ilk seferi sayılan bu ziyaret, Kuveytli yetkilerle istişarelerde masaya yatırılması mümkün olan Fars Körfezindeki gelişmeleri ve temel dosyaları takip eden birçok gözlemcinin dikkatini çekmiş bulunuyor.

Bu ziyaretin zamanlaması, üzerinde durulması gereken bir konu olarak duruyor çünkü, Amerika Cumhurbaşkanı Donald Trump’ın petrol fiyatını düşürmek amacıyla Suudi Arabistan ve diğer Körfez ülkelerine yaptığı baskılarla aynı zamanda gerçekleşiyor. Bu baskıların, ABD Cumhurbaşkanı Trump’ın ilk iki yıllık başkanlığı döneminde canlanan Amerika ekonomisi zarar görmesin diye petrol fiyatının düşürülmesiyle sonuçlanması hedefleniyor. Keza bu ziyaret Amerika’nın Mısır ve Ürdün de dahil olmak üzere Fars Körfezinin altı ülkesinin katılımıyla “Arap NATO”su ittifakını kurmak için başlattığı çabalarla aynı zamana denk gelmiştir.

Suudi veliahdinin Kuveyt ziyareti kapsamında ikili görüşmelerin ana gündemeni oluşturabilecek iki dosya bulunuyor.

Birincisi: Katar krizi, krizin çözüm yollarının nasıl bulunacağı ve daha sonra İran’a karşı Fars Körfezi ülkelerinin aynı pozisyonda birleşmesi ve Amerika’nın güvenliksel, siyasi, iktisadi ve askeri bir Arap NATO’su ittifakını kurmaya yönelik girişimlerinin kolaylaştırılması.

İkincisi: Kuveyt ve Suudi Arabistan’ın ortak bölgede yaşadıkları petrol anlaşmazlığı konusunun çözümü için istişare edilmesi ve “el-Vefra” ile “el-Hafci” petrol sahalarından yeniden petrol üretiminin başlaması. 2015 yılından beri bu ortak sahalarda petrol üretimi durmuş durumda, çünkü iki tarafı da razı edecek çözüm yolu için yapılan görüşmeler neticesiz kalmış ve Kuveyt uluslararası garantörlük talebinde bulunmuştu ama Arabistan bu talebi raddetmişti.

Petrol konusunda dünyaca tanınan Kuveytli uzman Abdussamed el-Avadi, Ra’yul-Yavm gazetesine yaptığı açıklamada, ikinci nedeni yani Kuveyt ve Arabistan arasındaki petrol anlaşmazlığını sonlandıracak bir çözüm yolunu bulma çabasını daha muhtemel gördüğünü, zira Suudi Arabistan Kuveyt ile ihtilaflarını çözmediği sürece ve el-Vefra ile el-Hafci ortak petrol sahalarında günde yaklaşık 500 bin varili bulan petrol üretimi yeniden başlamadan, Amerika’nın petrol fiyatını düşürme amacıyla petrol üretimini günde iki milyon varile çıkarmaya yönelik tüm taleblerini karşılayamayacığını söyledi.

Diğer bir mesele, Suudi Arabistan’ın bütçe açığını kapatması için ve Amerika Araştırma Merkezi Brookings’in hesaplamalarına göre, ayda yaklaşık 5 milyar dolara mal olan Yemen savaşının maliyetlerini karşılayabilmesi için daha fazla paraya ihtiyacı var.

Bu ziyarette petrol faktörünün muhtemel olması, Arabistan ve üç müttefikinin (ABE, Bahreyn ve Mısır) Katar ile barışma dosyasının ehemmiyetini düşürme anlamına gelmez, zira Katar krizi Körfez İşbirliği Konseyini parçalayan ve Amerika’nın İran’a karşı Arap NATO’sunu kurma çabaları için temel problem sayılan ciddi bir engeldir.

Kuveyt Dışişleri Bakan Yardımcısı Halid el-Carullah, Cuma günü yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan veliahdinin, Kuveyt Emiri Sabah el-Ahmed el-Cabir ile istişare edeceği sıcak dosyalardan birinin de Körfez krizi olduğunu söylemişti.  Ama burada temel soru, şudur; Prens Bin Selman, Kuveyt’in arabuluculuk rolünü yeniden canlandırmak için çantasında imtiyazlar ve Katar’a dayatılan şartların düşürülmesini bulunduruyor mu?

Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Hamed bin Abdurrahman’ın geçen gün Körfez mevkidaşlarıyla birlikte Mısır ve Ürdün Dışişleri Bakanlarının kenarında bir toplantıya katılmış olması dikkat çekiciydi. Toplantıyı, Amerika Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, yeni yılın başlarında Arap NATO’sunu kurma doğrultusunda liderlerin Washington’da bir araya gelmelerine zemin oluşturmak için düzenlemişti. Yine Katar Genelkurmay Başkanı da iki hafta önce Amerikalı generallerin katılımıyla Kuveyt’te düzenlenen Körfez İşbirliği Konseyi ordularının genelkurmay başkanlarının toplantısına katılmıştı.

Esef ve acı verici olan da, Körfez ülkelerinin bütün bu hareketliliğinin Amerika’nın talebi üzerine, Amerika’nın çıkarlarına hizmet etme amacıyla ve bu ülkeleri rehin alma yollarıyla gerçekleşiyor olmasıdır. İster Katar kriziyle ilgili olsun ister Kuveyt ve Katar arasındaki petrol anlaşmasıyla ilgili olsun bu ülkeler arasında yapılacak hiçbir barış bu gerçeklikten ayrı düşünülemez. Bu ziyaret önemli ve belirleyici bir ziyarettir. Belki de söz konusu dosyalar ve bütün bölge üzerinde önemli etkileri olan bir ziyaret olacaktır. Beklemekten başka bir çaremiz yok.         

Çeviri:Mehmet Gönül

Welayet News