Uluslararası Adalet Divanı İsrail'in dosyanın reddedilmesi talebini kabul etmedi, "soykırımı önleyin" dedi fakat acil ateşkes çağrısı yapmadı.

Welayet News  - Gazze'ye saldırılarda BM Soykırım Sözleşmesi'ni ihlali gerekçesiyle İsrail'e karşı Uluslararası Adalet Divanında açılan davada ihtiyati tedbir talebine dair karar duruşması görüldü. Güney Afrika'nın 'acil ateşkes' talebi reddedildi fakat mahkemede 'soykırım riski var' vurgusu yapıldı. Bu mahkemenin kararları bağlayıcı olmakla birlikte herhangi bir yaptırım mekanizması bulunmuyor. O yüzden, İsrail'in kararı yok sayma ihtimali var. Bundan sonra atılacak adımlar da bir noktada dünya kamuoyunun elinde. 

Uluslararası Adalet Divanı, Gazze'de yaşanan insani trajedinin son derece farkında olduğunu ve can kayıplarından derin endişe duyduğunu bildirdi. Mahkeme, Siyonist İsrail'in Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerinin bazılarını ihlal ettiğine ilişkin ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğuna hükmetti.

Adalet Divanı, soykırım davasında İsrail aleyhine ileri sürülen iddiaların “makul seviyede” ispatlandığına karar verdi. Mahkeme İsrail’in saldırılarına maruz kalan Gazzelilerin, Soykırım Sözleşmesi'nin 2. maddesindeki "korunan grup" tanımını karşıladığını belirtti.

Gazze’deki felaket boyutundaki insani durumun, mahkemenin tedbir kararı vermesini gerektirecek düzeyde “acil tehlike” teşkil ettiğine de hükmetti.

Yargıç Donoghue: İsrail'e yönelik bazı iddialar Soykırım Sözleşmesi hükümleri kapsamına giriyor

Oturum Başkanı Yargıç Joan Donoghue, Divan'ın davada acil durum önlemleri konusunda karar verme yetkisine sahip olduğunu söyledi. Yargıç, davanın görülmesi için yeterli ihtilaf kanıtı bulunduğunu ve mahkemenin davayı düşürmeyeceğini açıkladı. Öte yandan Yargıç Donoghue, İsrail'e yönelik bazı iddiaların Soykırım Sözleşmesi hükümleri kapsamına girdiğini söyledi.

Yargıç Donoghue, mahkemenin İsrail tarafından yürütülen askeri operasyonun çok sayıda ölüm ve yaralanmanın yanı sıra evlerin büyük ölçüde yıkılmasına, nüfusun büyük çoğunluğunun zorla yerinden edilmesine ve sivil altyapının büyük zarar görmesine neden olduğunu belirttiğini söyledi.

Donoghue, "Mahkeme acil bir durum olduğu tespitinde bulunmuştur ve telafisi mümkün olmayan sonuçların gerçekleşmesini engelleme niyetindedir. Mahkeme, talep edilen hakların bir kısmının uygulanmasının gerekliliğine işaret etmektedir" dedi. 

Yargıç Donoghue tarafından 15'e 2 kararla İsrail'in, soykırım riskinin ortadan kaldırılmasına yönelik adımları atmasına karar verildiği aktarıldı. 

Ateşkes emri verilmedi

Mahkeme ayrıca bu kararın İsrail için uluslararası yasal yükümlülükler doğurduğuna hükmetti. Güney Afrika'nın taleplerine ilişkin İsrail'in alınan tüm tedbirlerle alakalı 1 ay içinde mahkemeye rapor sunmasına karar verildi. Bu raporun Güney Afrika'ya da iletilmesine hükmedildi.  

Uluslararası Adalet Divanı, İsrail’in Soykırım Sözleşmesi'nde yasaklanan fiillerin işlenmemesi için gerekli önlemleri alması gerektiğine hükmetti ve İsrail'i askeri operasyonları durdurmaya çağırdı. 

Divan, İsrail'den Gazze Şeridi'ndeki ölüm ve hasarı kontrol altına almaya çalışmasını talep etti ancak ateşkes emri verilmedi.

Önlemler açıklandı

Mahkemede İsrail'in Gazze'de soykırım yaşanmasını engellemek için tüm imkanlarını seferber etmesi gerektiği şeklindeki adım, 17 yargıçtan 15'inin oyuyla kabul edildi. Gazze'de soykırım yapılmasını kışkırtıcı açıklama yapanların cezalandırılması ve insani yardım erişiminin güvence altına alınmasına yönelik önlemler, 17 yargıçtan 16'sının onayıyla kabul edildi.

1. İsrail, soykırım sayılabilecek her türlü eylemi engellemek için tüm imkanlarını seferber etmelidir. Bunlar bir grubun üyesini öldürmek, fiziksel zarar vermek, bir grubun yok olmasını hedefleyen koşulları dayatmak ve doğumları engellemek.
2. İsrail, ordusunun hiçbir soykırım eyleminde bulunmamasını güvence altına almalıdır.
3. İsrail, Gazze'de soykırım yapılmasını kışkırtıcı sayılabilecek her türlü kamuya açık yorumu engellemeli ve cezalandırmalıdır.
4. İsrail, insani yardım erişimini güvence altına almak için önlemler almalıdır.
5. İsrail, bir soykırım davasında kullanılabilecek kanıtların yok edilmesinin önüne geçmelidir.
6. İsrail, bu kararın tebliğinden itibaren bir ay içerisinde mahkemeye rapor sunmalıdır.

Tedbir kararı okundu

Tedbir kararı Divan Başkanı Yargıç Joan Donoghue tarafından okundu.

Karar şöyle:

❝İhtiyati tedbir talepleri görüşülmektedir, mahkemenin görüşüne göre Güney Afrika'nın iddialarının bir kısmının sözleşmenin maddelerinin kapsamına girebileceği görülmüştür. Mahkeme, İsrail'in 'dosyanın reddi' talebini reddetmektedir. İsrail'e soykırım davası görülmeye devam edecek. Soykırım davası esastan görüşülecek. Burada Güney Afrika'nın ortaya koymuş olduğu iddialar değerlendirilecektir. Sözleşmenin birinci maddesine baktığımızda tüm ilgili tarafların soykırım suçunu engellemesi gerekmektedir.

İkinci maddede soykırım bir etnik ve ırksal grubun üyelerine zarar vermek, bu grubun içinde bulunan çocukları başka bir gruba taşımak gibi maddeler yer almaktadır. Soykırım davasında İsrail aleyhine ileri sürülen iddialar makul seviyede ispatlanmıştır. Ancak soykırım olup olmadığına dair nihai karar daha sonra açıklanacaktır. 

Güney Afrika'nın ihtiyati tedbir talepleri dikkate alınmış ve uygulanmasına karar verilmiştir. Mahkeme İsrail askeri güçlerinin eylemlerde bulunmamasına karar vermiştir. İsrail'in etkin adımlar atarak, insani yardımların ulaştırılması için tedbiren adım atmasına karar vermiştir. Kararların uygulanması zorunludur. Soykırım sözleşmesiyle korunan insanların korunması için tüm ülkeler adım atabilir.

Filistinlilere baktığımız zaman soykırım sözleşmesinin 2. maddesi uyarınca koruma altında olması gereken bir gruptur. İsrail saldırıları, çok sayıda insanın ölmesine, sivil alt yapının zarar görmesine, insanların yerinden edilmesine neden olmuştur. Gazze nüfusunun yüzde 93'ü kriz seviyesinde bir açlıkla karşı karşıyadır. Gazze'deki çocuklar ciddi travmalarla karşı karşıya, 1,4 milyon insan sığınaklarda yaşamaktadır, hastalıklar yayılmaktadır. Bir neslin buna maruz kaldığı görülmektedir, pek çoğu annesiz ve babasız kalmıştır. Çocukların yaşadığı dram gerçekten yürek parçalayıcıdır.❞

Güney Afrika hangi tedbirleri talep etmişti?

Güney Afrika, Divan'dan, İsrail'in;

1. Gazze'deki askeri operasyonları derhal durdurmasına,
2. Kontrolü altındaki herhangi bir grup tarafından, Gazze'deki herhangi bir askeri operasyonu ilerletecek adımlar atmamasına,
3. Filistinlilere yönelik soykırımın önlemesi için gerekli tüm makul tedbirleri almasına,
4. Soykırım Sözleşmesi'nin 2. maddesi kapsamına giren her türlü eylemden kaçınmasına,
5. Yerlerinden edilenlerin evlerine dönerek yeterli gıda, su, yakıt, tıbbi ve hijyen malzemeleri, barınak ve giysi dahil olmak üzere insani yardıma erişiminin sağlamasına,
6. Soykırıma karışanların cezalandırılmaları için gerekli adımları atmasına,
7. Soykırımın delillerini muhafaza etmesine ve bu amaçla gelen uluslararası görevliler ve diğer yetkililerin Gazze'ye erişimini engellememesine,
8. Verilen tedbirleri uyguladığına ilişkin Divan'a düzenli rapor sunmasına,
9. Davayı zorlaştıracak veya uzatacak eylemlerden kaçınmasına hükmetmesini istiyor.