Rusya ve İran, yaptırımları etkisiz kılan bir mekanizma devreye soktu. Takas anlaşmasıyla İran’dan petrol ürünü sevkiyatı başladı. İki ülke serbest ticaret anlaşması imzaladı.

Welayet News  - Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, takas (swap) anlaşması kapsamında İran’a petrol ürünleri sevkiyatına başladıklarını duyurdu. Rusya’nın Groznıy şehrinde düzenlenen Rusya-İran Hükümetler Arası Komisyon toplantısının ardından açıklamalarda bulunan Novak, “Petrol ürünlerinin takas yoluyla sevkiyatı başladı ve ürün sayısını artırma konusunda da anlaşmaya vardık.” ifadesini kullandı.

Ekonomide kapsamlı işbirliği

İki ülke arasındaki ekonomik ve diplomatik ilişkilerin stratejik nitelik taşıdığını kaydeden Novak, “Bu ilişkileri daha da geliştirmek için tüm çabaları sarf etmeye odaklandık.” dedi. Komisyon toplantısının ardından Rusya Hükümeti’nin internet sitesinden yapılan açıklamada, Rusya ve İran’ın büyük tonajlı ve yük gemilerinin ortak üretimi alanındaki işbirliğini geliştirmeye hazır olduklarını teyit ettikleri aktarıldı.

Açıklamada, iki ülkenin petrol, doğalgaz, nükleer sanayi, finans, sigorta, gümrük, lojistik ve transit alanlarındaki işbirliğini geliştirme konusunda anlaşmaya vardığı kaydedildi. Komisyon toplantısı sırasında iki heyetin tarım, sanayi, ulaşım, enerji ve bankacılık alanlarındaki işbirliği artırmanın da değerlendirildiği ifade edildi.

Rusya’nın İran’ın deniz limanlarına yatırım yapma olasılığını değerlendirdiği ifade edilirken İran tarafının da limanlarını, transit dahil Rus yükler için dağıtım merkezleri olarak kullanılmasını teklif ettiği bildirildi. Rus şirketlerin İran’da 100 MW’lık güneş santrallerinin ve rüzgar türbinlerinin yapımının finansmanına katılımının da masada olduğu belirtildi.

Yaptırımlar böyle etkisizleştirilir

Rus enerji devi Gazprom’un 19 Temmuz’da İran Ulusal Petrol Şirketi’yle bir anlaşma imzaladığını hatırlatan Novak, kasım sonuna kadar projelerin teknolojik parametreleri üzerinde de bir anlaşma imzalanmasını umduklarını duyurdu. Anlaşma kapsamında, İran’da petrol ve gaz sahalarının geliştirilmesi, ürün ticareti, büyük ve küçük tonajlı LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) projeleri, boru hatları inşası ve bilimsel-teknolojik işbirliği yer alıyor.

İran Enerji Bakanı Cevad Ovci, yapılan toplantının müspet sonuçlar getireceğini belirterek, “Gelecekte iki ülke arasındaki ilişkilerin seviyesi özellikle ekonomik alanda her geçen gün artacaktır.” dedi. Cevad Ovci, İran ve Rusya arasındaki işbirliğinin genişlemesinin uluslararası yaptırımları etkisiz hale getireceğini vurguladı.

Avrasya Ekonomik Birliği’nde serbest ticaret anlaşması

Rusya ve İran’ın ticaretteki engelleri kaldırma konusunda anlaşmaya vardığını söyleyen Başbakan Yardımcısı Novak, iki ülkenin Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) kapsamında serbest ticaret anlaşmasını imzalamaya karar verdiğini belirtti.

Novak, “Söz konusu olan üçüncü ülkelerin sınırındaki engelleri azaltmak. İran ve AEB arasında serbest ticaret bölgesiyle ilgili anlaşmayı en kısa zamanda imzalama konusunda mutabakata vardık.” dedi.

İran ve Rus şirketler arasında makine, otomobil ve uçak yapımı alanlarında “ortak işletmelerin organizasyonu” ile ilgili anlaşmaların uygulamada olduğu anımsatan Novak, bu anlaşmalar kapsamında ilgili bileşenlerin tedarikinin olacağını kaydetti.

ŞİÖ’de ortak ödeme sistemi kurma önerisi

Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) Hükümet Başkanları Zirvesi’nde ortak ödeme platformu oluşturulması çağrısı yaptı. “Ortak görevimiz, finans alanında üçüncü ülkelerin etkisinden bağımsızlaşmaktır.” diyen Mişustin, bu amaçla “ŞİÖ içinde finansal bilgi iletimi ve ödeme işlemleri için dijital bir sistem kurulmasını” önerdiklerini duyurdu. Bankalar arası ulusal platformların yeni ödeme kanalları açabileceğini belirten Mişutsin; böylece milli paralarla ticareti artırıp dolar ve avrodan kopuşun hızlanacağını, ŞİÖ içinde ticaret için “daha öngörülebilir, net ve güvenilir koşullar” oluşacağını söyledi.

Putin dikkat çekmişti

Mişustin, geçen hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Valday Düşünce Kulübü’nde yaptığı konuşmada bu konuya dikkat çektiğini hatırlattı. Putin, ulusal paralarla yapılan anlaşmaların ivme kazanacağını ve küresel olarak hakim anlaşma biçimi haline geleceğini söylemişti. Bir gazetecinin bu konuyla ilgili sorusuna “Bam telini yakaladınız.” diyen Putin, uluslararası anlaşmalar için bağımsız finansal platformlar oluşturma çağrısı yapmıştı. Ayrıca alternatif ve tek merkeze bağlanmayan sistemlerin, hegemon ülkelerin küresel finans altyapısını manipüle etme ihtimalini ortadan kaldıracağını belirmişti.