Suriye ordusunun ve güvenlik teşkilatlarının feshedildiği açıklaması, 2003 Irak’ındaki tehlikeli deneyimi hatırlatıyor. O dönemde Amerikalılar, benzer şekilde Irak ordusunu ve güvenlik birimlerini feshetmiş, bu da ülkenin başına büyük felaketler getirmişti.

Welayet News  - "Abu Muhammed el-Culani" [Ahmed el-Şer’a] başkanlığında Suriye’deki geniş çaplı silahlı grup toplantısında Culani'nin Suriye'deki "geçiş dönemi başkanlığı" görevini üstleneceği kararı alındı. Böylece, Ahmed el-Şer’a, "geçiş dönemi" olarak adlandırılan süreçte Suriye Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenecek.

Toplantının diğer sonuçları arasında, 2012 Anayasası'nın askıya alınması, istisnai yasaların yürürlükten kaldırılması, Beşar Esad yönetiminde kurulan halk meclisi ya da parlamentosu ile komisyonlarının feshedilmesi, Esad rejimine ait ordu ve güvenlik teşkilatlarının feshedilmesi, Baas Partisi'nin feshi, Ulusal İlerici Cephenin feshedilmesi ve geçiş süreci boyunca geçici bir yasama meclisi kurma yetkisi verilmesi yer aldı.

Bu kararlar, özellikle Suriye ordusunun feshedilmesi kararı, 2003 yılında Irak'ta Amerikan yöneticisi Paul Bremer tarafından alınan kararlarla büyük benzerlik gösteriyor. O dönemde Bremer, Irak’ta Baas rejiminin çökmesinin ardından orduyu ve güvenlik birimlerini feshetmişti. Bu da Irak’ın büyük kaos, güvenlik sorunları, terörizm, mezhep çatışmaları ve nihayetinde "DAEŞ" gibi grupların yükselmesine yol açtı.

Amerikalılar, ordunun ve güvenlik teşkilatlarının feshedilmesinin büyük bir hata olduğunu ve bu kararın Irak’ın güvenliği ve istikrarı üzerinde büyük olumsuz etkiler yarattığını daha sonra kabul ettiler. Birçok Amerikalı yetkili, DAEŞ’in yükselmesi ve Irak’ın büyük bölümlerinin bu grup tarafından ele geçirilmesinin temel nedenlerinden birinin, ordu ve güvenlik birimlerinin feshedilmesi olduğunu söylüyor.

Eski ABD Deniz Kuvvetleri Generali Anthony Zinni, "Yeni bir ordu kurulana kadar eski ordu ve silahlı kuvvetlerin korunması gerektiği doğruydu" diyerek Bremer’in erken fesih kararının, eski ordu mensuplarının kaybolmasına ve bu kişilerin terörist gruplara katılmalarına yol açtığını belirtiyor. Zinni, bu kararın bölgedeki güvenlik boşluğuna yol açtığını ifade etti.

Diğer bir general olan Ray Odierno, 2003 ile 2010 yılları arasında Irak’taki ABD kuvvetlerinin komutanıydı. Odierno, Zinni’nin görüşlerine katılarak, "Irak ordusunu feshettik, sonra yıllarca bu orduyu yeniden kurmak için çaba harcadık" dedi.

Irak’taki sorunlardan biri, ordunun Baas rejimiyle ilişkilendirilmesiydi. Elbette bu orduda Saddam Hüseyin’e sadık olan Baas partisi üyeleri vardı, ancak bu durum, ordunun tamamını kapsayan bir özellik değildi. ABD, Irak’ı parçalamak için bu durumu fırsat bilmiş olsa da aslında Baas Partisi’ne sadık olanlar ordudan çıkarılabilir, ancak ordunun yapısı bozulmadan Irak’a krizler yaşatılmadan devam edebilirdi.

Bugün, yaklaşık 20 yıl sonra, bu başarısız ve tehlikeli deneyimin bir benzeri Suriye’de yaşanıyor. Çarşamba günü, Suriye'nin askeri operasyonlar sözcüsü "Hasan Abdugani" sadece Suriye ordusunun feshedildiğini duyurmakla kalmadı, aynı zamanda bu fesih kararının Suriye’nin tüm güvenlik hizmetlerini, askeri istihbarat, polis gücü, genel güvenlik ve istihbarat daireleri gibi tüm birimleri kapsayacağını belirtti. Bu durum, Suriye içinde geniş güvenlik boşluklarına yol açacak ve terörist gruplar bu boşlukları kendi amaçları için kullanacaktır. En büyük zararı ise, hala DAEŞ gibi grupların ve "Heyet Tahrir Şam" gibi grupların işlediği suçları unutamayan Suriye halkı görecektir.

Amerika'nın Irak'ta orduyu feshetmesi büyük bir hata olup, sadece yeni orduyu önemli kadrolardan mahrum bırakmadı, aynı zamanda Irak’ı çözümsüz sorunlarla baş başa bıraktı ve bu durum, Irak’ın varlığı ve geleceği için büyük bir tehdit oluşturdu. Şimdi ise aynı tecrübe Suriye’de tekrar ediliyor ve bu, Suriye'nin varlığını ve kimliğini daha büyük bir tehlike altına sokuyor.

Not: Fars news'ten tercüme edilmiştir

Rasthaber