Irak parlamento seçimlerinin ön sonuçlarının açıklanmasıyla, herkes bu ülkenin üç gücünün başkanlarının seçilmesi için kesin sonuçların ve yasal sürecin açıklanmasını bekliyor.

Welayet News  - Irak'ta 10 Ekim Pazar günü, 2003 yılında Saddam'ın devrilmesinden bu yana beşinci parlamento seçimleri ve ülkenin ilk erken seçimleri barışçıl bir atmosferde gerçekleşti.

Irak Yüksek Seçim Komisyonu tarafından açıklanan ön rakamlar, katılımın önceki yıllara göre daha düşük olduğunu ve ön sonuçlara göre yüzde 41'lik bir katılımın olduğunu gösteriyor.

Irak anayasasına göre, Saddam'ın düşüşünden bu yana ülkeyi yöneten siyasi sistem federal parlamenter demokratik sistemdir ve parlamentonun en önemli işlevi yasama yapmak, cumhurbaşkanını seçmek, hükümeti seçmek ve denetlemektir.

Irak'ta geleneklere göre, başbakan, cumhurbaşkanı ve meclis başkanı da dahil olmak üzere ülkedeki kilit pozisyonlar sırasıyla Şiilere, Kürtlere ve Sünnilere veriliyor.

Irak anayasasına göre, seçim sonuçlarının Seçim Komisyonu tarafından resmi ve nihai olarak açıklanmasının ardından yeni hükümetin kurulması için üç aylık süre başlıyor.

Iraklı avukat Tarık el-Harb, Nas haber sitesinde yayınlanan bir yazıda, Irak anayasasına uygun olarak üç Irak kuvvetinin başkanlarının seçilmesi için sonraki yasal adımları açıkladı.

Iraklı avukat Tarık el-Harb, bu sürece dair şu açıklamada bulundu: "Bir sonraki parlamento daha büyük bir hizip belirleme sorunuyla karşı karşıya kalmayacak. Çünkü bu konu 2020 Genel Seçim Kanununda çözülmüştür. Böylece, Yüksek Seçim Komisyonu'na göre mecliste en fazla sandalye kazanan hizip, başbakan adayı gösterme hakkına sahip oluyor. Bu fraksiyon, adayına güvenoyu sağlamak için diğer parlamenter fraksiyonlarla ittifak kurmalıdır. Böylece aday, gerekli minimum oy olan oyların yarısını artı bir oyla alabilir."

Irak'taki seçimlerden sonraki süreç şu şekilde açıklandı:

1. Yüksek Seçim Komisyonu seçim sonuçlarını resmen açıklar. İtiraz edenlerin şikayetlerini ve itirazlarını Seçim Yargısı'na sunmaları için üç günü var.

2. Yasa, Yargı Seçim Kurulu'na itirazları karara bağlaması için yedi gün veriyor ve bu kurul tarafından verilen karar kesindir.

3. Seçim Komisyonu, yukarıdaki işlemleri tamamlayıp sonuçları düzelttikten sonra ve Yargı kararına uygun olarak, seçimlerin kesin sonuçlarını teyit etmekten sorumlu olan Federal Yüksek Mahkemesi'ne sunar. Mahkeme tarafından nihai onay süreci genellikle yaklaşık üç gün sürer.

4. Sonuçların onaylanmasından sonraki on beş gün içinde, cumhurbaşkanı yeni parlamentonun toplanmasını emreden bir başkanlık kararnamesi yayınlar.

5. Parlamentonun ilk oturumuna yaş bakımından en yaşlı temsilci başkanlık eder.

6. Parlamentonun ilk oturumu, başkan ve iki yardımcısının seçimine ayrılmıştır ve Irak parlamento başkanının parlamentonun salt çoğunluğunu, yani milletvekillerinin yarısından fazlasının oyunu alması gerekir. Başka bir deyişle, 329 sandalyeli bir parlamento için en az 165 lehte oy kullanmak gerekiyor.

7- Meclis başkanının seçilmesinden sonraki ilk adımda, cumhurbaşkanlığı adaylığı, meclis başkanının emriyle açılacak ve cumhurbaşkanı adayının, meclis üyelerinin üçte ikisine (en az 210 kişi) ihtiyacı var. Celal Talabani, Fuad Masum ve Berham Salih için önceki dönemlerde yapıldığı gibi cumhurbaşkanı adaylarından hiçbiri bu oyları kazanamazsa, en çok oyu alan iki aday yeniden oylanacak ve kazanılan oy sayısı ne olursa olsun, en çok oyu alan kişi cumhurbaşkanı ilan edilir.

8. Cumhurbaşkanı, kabineyi oluşturmak için en büyük fraksiyonun adayını 15 gün içinde aday gösterecek. Önceki dönemlerden farklı olarak, 2020'de kabul edilen mevcut Seçim Kanunu'nun 45. Maddesi, görevi belirlemekte ve daha büyük olan hizip, parlamento seçimlerinden sonra oluşturulan hizip değil, Yüksek Seçim Komisyonu tarafından aday gösterilen ve daha sonra Federal Yüksek Mahkeme tarafından onaylanan hizip olacaktır. Daha sonra bu adayın istenen oy çoğunluğunu elde etmek için oluşumlar oluşturulacaktır.

9. Yeni kabine için gerekli çoğunluk, mevcut temsilcilerin salt çoğunluğudur. Yani hazır bulunan delege sayısı 300 ise, başbakan ve bakanları için 151 delegenin olumlu oyu yeterlidir.